Żylaki podudzi były tematem ostatniego spotkania ze specjalistą w Radiu
Orthodoxia. Gościem audycji był dr Adam Płoński, chirurg z Kliniki Chirurgii Naczyń i Transplantacji
UMB.
Audycję z dr Adamem Płońskim w Radiu Orthodoxia prowadziła Katarzyna Malinowska-Olczyk,
rzecznik Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku.
DoktorPłoński zajmuje się leczeniem
chorób żył, jako pierwszy naPodlasiu wprowadził nowoczesne metody leczenia żylaków:skleroterapię i
laseroterapię.
Oto zapis audycji z jegoudziałem:
Coto są żylaki kończyn dolnych?
-To trwałe poszerzenia żył
układu powierzchownego, przyjmującepostać balonowatych rozdęć, wydłużeń żył, często o
krętymprzebiegu. Często mają także postać teleangiektazji, czyli siecirozszerzonych drobnych naczyń,
tzw. pajączków, albo żyłsiatkowatych. Najczęściej spotykamy żylaki pierwotne, występującebez jakiejś
widocznej przyczyny, oraz wtórne - po przebytychzakrzepicach żył układu głębokiego, a także w
niewydolnościżył przeszywających, tzw. perforatorów. Żylaki to chorobaspołeczna, najczęściej chorują
na nie kobiety. Pewną rolęodgrywa tu genetyka, chociaż istotne są też warunki środowiskowe:rodzaj
wykonywanej pracy, otyłość, ciąże, terapiehormonalne.
Czyżylaki trzeba koniecznie leczyć?
-Żylaki są czynnikiem
ryzyka choroby zakrzepowo-zatorowej,wymagającej długiego leczenia, powodującej trwałe
inwalidztwo.Często pacjenci nic z żylakami nie robią, ale tak być niepowinno. Najlepiej
interweniować w początkowych stanach choroby,gdy łatwo o skuteczne leczenie. Podstawowe objawy,
które powinnyskłonić do wizyty u specjalisty to uczucie ciężkości, zmęczenianóg, obrzęki,
szczególnie pod wieczór, nocne kurcze łydek.
Czyprzy żylakach można uprawiać sport, zwłaszcza bieganie, jazdę
narowerze?
-Tak, jest to wręcz zalecane, wszelki ruch, który powodujeuruchomienie
pompy mięśniowej jest zalecany w niewydolnościżylnej. Ta pompa mięśniowa jest sercem dla powrotu
żylnego, któryodprowadza krew z kończyn dolnych.
Jakiesą domowe sposoby zapobiegania żylakom? Warto trzymać nogi
wgórze?
-Trzymanie nóg w górze jest zalecane, jak najbardziej, zwłaszczapodczas
odpoczynku nocnego. Aby poprawić odpływ krwi z kończyndolnych nogi warto położyć na poduszkę czy
twardy koc. Z kolei wciągu dnia np. gdy oglądamy telewizję, aby uruchomić pompęmięśniową nogi
połóżmy na taborecie. Zadbajmy o żyły także wczasie np. długiego lotu samolotem. Aby zapobiec
zastojowi krwiżylnej przez te parę godzin, najlepiej zastosować wtedy terapięuciskową, tzw.
kompresjoterapię, czyli uciskowe podkolanówki.Warto też się przejść po samolocie w miarę
możliwości,przynajmniej raz na godzinę. Osoby z żylakami powinny też unikaćgorących kąpieli, sauny,
niewskazane jest wylegiwanie się nasłońcu.
Jakchronić się w ciąży przed pojawieniem żylaków?
-Ciąża jest okresem, w którym
rozwój niewydolności żylnej jestszybszy. Jest to związane z hormonami, które mają swoje receptoryna
ścianach żył. Tu też wystarczy stosować wyroby uciskowe, cozapobiegnie powstawaniu lub dalszemu
rozwojowi żylaków.
Jakiesą metody
zachowawcze leczenia żylaków?
-Poza wspomnianą kompresjoterapią jest farmakoterapia.
Wybórtabletek, tzw. flebotropowych, wspomagających funkcję ścianyżylnej jest duży. Leki poprawiają
odpływ krwi żylnej z kończyny,chronią zastawki żylne, aby nie dochodziło do zapalenia,poprawiają
napięcie ściany żylnej.
Jakiebadania należy
wykonać przed leczeniem operacyjnym żylaków?
-Standardem jest badanie USG kolor
Doppler. Taka diagnostyka wskaże,które żyły są niewydolne i pomoże ustalić najwłaściwsząmetodę
leczenia. To badanie nieinwazyjne i bardzo rozpowszechnione,tzw. złoty standard. Tylko w niektórych
sytuacjach, gdy USG niedostarcza do końca odpowiedzi, posiłkujemy się jeszcze
flebografiąprzeprowadzaną w warunkach szpitalnych, z podawanym kontrastem dożył.
Czytzw. pajączki trzeba usuwać?
-To nie
tylko defekt kosmetyczny, jest ryzyko, że pozostawione będąsię rozszerzały, powiększały i staną się
problemem medycznym.Warto je likwidować, przed zabiegiem niezbędna
jestdiagnostyka.
Jakajest skuteczność
skleroterapii?
-To zastrzyki z lekiem wywołującym miejscowy stan zapalny
żylaka,przez co ulega on zwłóknieniu i staje się niewidoczny. Toskuteczna metoda, ale nie jest
zalecana przy rozległych, pniowychżylakach. Wtedy istnieje wysokie ryzyko zakrzepicy żylnej, a
nawetzatorowości płucnej. Skleroterapia zalecana jest też w przypadku,gdy po operacji klasycznej
żylaki występują ponownie.
Jakiesą
metody operacyjne usuwania żylaków?
-Operacja klasyczna, czyli usunięcie głównych pni
żylnych,stosowana od kilkudziesięciu lat metoda jest ciągle skuteczna. Jestona też najbardziej
traumatyczna, wymaga cięć, znieczulenia, którepowoduje że pacjent musi pozostać w łóżku
przezkilka-kilkanaście godzin, jego okres rekonwalescencji jest dłuższy.Od niedawna dostępne są też
metody mniej inwazyjne: laserowe,radio frequency czy kriochirurgia. Tu nie wycinamy żył,
alewprowadzamy prowadniki do środka żyły i ją zamykamy. Żyła stajesię niedrożna, ulega zamknięciu,
nie funkcjonuje. Efekt jest takisam jak przy operacji klasycznej. Rolę niewydolnych
żyłpowierzchownych przejmują żyły głębokie. Zabiegi laserowe iradio frequency są mniej obciążające,
wykonywane w znieczuleniumiejscowym, pacjent na drugi dzień może wracać do pracy. Metody tew Europie
wypierają metody klasyczne. U nas ciągle jeszcze nie, bonie są refundowane przez NFZ, można wykonać
je tylko prywatnie, anie wszystkich na to stać. W naszym regionie skleroterapia to koszt300-500 zł
za zabieg, laseroterapia: 2500-3500 zł. Najdroższa jestradio frequency ok. 3500-4000 zł.
W
szpitalach w ramachrefundacji wykonywane są tylko operacje klasyczne. Zazwyczaj czekasię na nie 3-4
miesiące, chociaż np. w klinice chirurgii naczyńok. 2 lat, ale to wynika z tego, że wykonywany jest
tu duży zakresróżnych innych zabiegów.
Czyosoba, która ma 70 lat może jeszcze się zgłosić na leczenie?
-Tak, wiek nie
jest żadnym przeciwwskazaniem. To kwestia stanuogólnego pacjenta, towarzyszących mu schorzeń, bo
przy operacjipotrzebne jest znieczulenie. Jeśli stan ogólny jest dobry, trzebawziąć skierowanie do
chirurga naczyniowego od lekarza rodzinnego izgłosić się do poradni, gdzie lekarz po badaniach
zdecyduje okwalifikacji do zabiegu.